مەنبە: Mepa News / euronews / AA / trthaber
2021-يىلى 6-ئاينىڭ 7-كۈنى، دۈشەنبە
روسىيە پرېزىدېنتى ۋىلادىمىر پۇتىن ئۆز دۆلىتىنى ئوچۇق ئاسمان شەرتنامىسىدىن چېكىنىش پەرمانىغا ئىمزا قويدى. شۇڭا ، ئامېرىكا ۋە روسىيەدىن ئىبارەت ئىككى يادرو دۆلىتى ئوتتۇرىسىدىكى يېڭى ئىستراتېگىيىلىك قوراللارنى ئازايتىش شەرتنامىسى (يېڭى START) دىن باشقا ، قوراللارنى ئۆز-ئارا كونترول قىلىشقا رۇخسەت قىلىدىغان باشقا مۇھىم ھەربىي كېلىشىم يوق.
ئامېرىكا پرېزىدېنتى دونالد ترامپ 2020-يىلى 5-ئاينىڭ 22-كۈنى ئوچۇق ئاسمان شەرتنامىسىدىن چېكىنىشنى قارار قىلدى. جو بايدىن باشچىلىقىدىكى ئامېرىكا ھۆكۈمىتىمۇ ئالدىنقى ئاينىڭ ئاخىرىدا موسكۋاغا بۇ شەرتنامىگە قايتا قاتناشمايدىغانلىقىنى ئۇقتۇردى. روسىيە ۋاشىنگىتوننىڭ قارارىنى «سىياسىي خاتالىق» دەپ تەسۋىرلىدى.
شەرتنامىنىڭ تارىخى
روسىيە بىلەن ئامېرىكا ئوتتۇرىسىدا ئىشەنچ ئورنىتىش ئارقىلىق توقۇنۇش خەۋپىنى تۈگىتىشتىن ئىبارەت بۇ پىكىر 1955-يىلى ئامېرىكا پرېزىدېنتى دۋايت ئېزىنخاۋېر تەرىپىدىن سوۋېت سوتسىيالىستىك جۇمھۇرىيەتلەر بىرلەشمىسىگە سۇنۇلغان ، ئەمما بۇ تەكلىپ رەت قىلىنغان. بۇ شەرتنامىنىڭ كۈچكە ئىگە بولۇشى پەقەت 2002-يىلىلا مۇمكىن بولۇپ ، تۈركىيە قاتارلىق 34 دۆلەت بۇ شەرتنامىگە ئىمزا قويدى.
شەرتنامىگە قاتناشقان دۆلەتلەر ھەربىي پائالىيەتلەردە ئاشكارىلىقنى ئىلگىرى سۈرۈش ، شۇنداقلا قورال-ياراغ ۋە باشقا شەرتنامىلەرنىڭ ئىجرا قىلىنىشىنى نازارەت قىلىش مەقسىتىدە ئۆز زېمىنىدا رازۋېدكا ئۇچۇشىغا يول قويىدۇ. پەقەت روسىيەلا بەزى رايونلاردا ئۇچۇشنى چەكلىگەن. كېلىشىم دائىرىسىدە ، تەرەپلەر ئارىسىدا ھازىرغىچە 1500 دىن ئارتۇق رازۋېدكا ئۇچۇشى ئېلىپ بېرىلدى