2017-يىلى 6-ئايدا قاتارغا ئېمبارگو يۈرگۈزگەن ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكى، سەئۇدى ئەرەبىستان ۋە بەھرەيىننىڭ قاتارغا تاجاۋۇزچىلىق ھەركىتى ئېلىپ بېرىشنى پىلانلاۋاتقانلىقى ئاشكارىلاندى. قاتارنىڭ مۇئاۋىن باش مىنىستىرى ئابدۇللا ئەل ئاتىيې ئەلجەزىرە بىلەن سۆھبەتلەشكەندە: «ئۇلار ئالدى بىلەن قورشاۋغا ئالىدۇ، ئاندىن تاجاۋۇز قىلىدۇ» دېدى. پەلەستىنلىك ژۇرنالىست سېمال رېييان قاتارغا تاجاۋۇز قىلىش پىلانىنىڭ قاھىرەدە تۈزۈلگەنلىكىنى ئېيتتى.
مەلۇم بولۇشىچە ، ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكى، سەئۇدى ئەرەبىستان ۋە بەھرەين قاتارغا تاجاۋۇز قىلىش پىلانىنى مىسىرنىڭ پايتەختى قاھىرەدە مۇزاكىرە قىلغان. قاتارنىڭ مۇئاۋىن باش مىنىستىرى ئابدۇللا بىن ھەمەد ئەل ئاتىيېنىڭ ئەلجەزىرە تېلېۋىزىيەسىگە بومباغا ئوخشاش «تاجاۋۇز قىلىش» پىلانىنىڭ تەپسىلاتلىرىنى بەردى. قاتارنى قامال قىلىۋاتقان دۆلەتلەرنىڭ ئىككى باسقۇچتا تاجاۋۇز قىلىشنى پىلانلاۋاتقانلىقىنى ئېيتقان ئەل ئاتتىي: «ئۇلار ئالدى بىلەن قورشاۋغا ئالىدۇ ، ئاندىن تاجاۋۇز قىلىدۇ. بارلىق ئاخبارات ئۇچۇرلىرى ۋە ھۆججەتلەر ئىشغالىيەت پىلانىنى خېلى بۇرۇنلا بارلىقىنى ئىسپاتلايدۇ. كۇۋەيت ئەمىرنىڭ ئامېرىكا پرېزىدېنتى بىلەن كۆرۈشۈشى ۋە باشقا نۇرغۇن ئۇچرىشىشلار بۇنىڭ جۈملىسىدىن» دېدى.
ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكىنىڭ تاشقى ئىشلار مىنىستىرى ئېنۋېر گارگاش ئەل-ئاتيېنىڭ باياناتىدىن كېيىن ئۆزىنىڭ تىۋىتتېر ھېسابىدىن مۇنداق دېدى: بۇلارنىڭ ھەممىسى خالىد ئاتىيېنىڭ خام خىياللىرى «مەن ھەتتا جاۋاب بېرىشنىڭ ھاجىتى يوق دەپ قارايمەن».
گارگاشنىڭ بايانلىرىغا بولغان ئىنكاسى تېز بولدى. دوھادا ياشايدىغان پەلەستىنلىك ژۇرنالىست جامال رېييان گارگاشقا مۇنداق جاۋاب قايتۇردى: «قاتار دۆلەت مۇداپىئە مىنىستىرىنىڭ قاتارغا تاجاۋۇز قىلىشقا تەييارلانغان پىلان توغرىسىدىكى باياناتى 100% توغرا ، قاتار بىخەتەرلىك قىسىملىرى تاجاۋۇز قىلىش پىلانىنى بىلىدۇ. ئۇلار قاھىرەگە يىغىلىپ تاجاۋۇز قىلىش ئۇقتۇرۇشىنى ئېلان قىلىشنى پىلانلىغان ئەمما تىرامپنىڭ تېلېفونى تاجاۋۇزچىلىقنى توختاتتى ».
ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكى-ئىسرائىلىيە كېلىشىمىنىڭ پەردە ئارقىسىدا نېمە بار؟
ئۇزۇن يىل ئىسرائىلىيە ھۆكۈمىتى بىلەن مەخپىي ئىتتىپاق تۈزگەن ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكى تېل ئاۋىۋ بىلەن قۇرغان ئىتتىپاقنى ئېكرانغا ئېلىپ چىقتى. ئوتتۇرا شەرقنى 2010-يىلدىن بۇيان قانغا بويىغان بۇ ئىككى دۆلەت ئىقتىسادتىن ساغلاملىققىچە، مۇداپىئەدىن تاشقى سىياسەتكىچە بولغان ھەر ساھەدە ئىتتىپاق قۇرىدۇ.
ئىسرائىلىيە ۋە ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكى يېقىنقى يىللاردا تۈركىيەنىڭ كۈنسېرى كۈچىيىۋاتقان رايون تەسىرىگە بولغان نارازىلىقىنى بىلدى. ئۆتكەن يىلى ، ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكى ۋە سەئۇدى ئەرەبىستان موسادنىڭ باشلىقى يوسسى كوخېن بىلەن كۆرۈشكەن بولۇپ ئۇ «ئىراننىڭ كۈچى سۇندى، ھازىر پۈتۈن تەھدىد تۈركىيەدىن كېلىۋاتىدۇ» دېدى .
ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكىنىڭ ئىجتىمائىي تاراتقۇلاردىكى ساختا ھېسابات تورىمۇ ئاشكارىلاندى. «چېكىت دېۋ» بۇ شىركەتلەر ئىچىدە بىرىنچى ئورۇندا تۇرىدۇ. شەيخ ھاز بىن زەيدنىڭ بېتىنى باشقۇرىدىغان ۋە ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكى خەۋەر ئاگېنتلىقى تور بېتىنىڭ تەرەققىياتىغا مەسئۇل شىركەتنىڭ ساختا ھېساباتنى باشقۇرىدىغانلىقى بايقالدى.
بۇ ھېسابات ئاساسلىقى تۈركىيە ، قاتار ، كۇۋەيت ، لىۋىيە ، تۇنىس ، ئالجىرىيە ۋە ماراكەشنى ئۆز نىشانلىغا ئالىدىغانلىقى بىلىنمەكتە. تۋىتتېر ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكى ۋە مىسىردا تىجارەت قىلىۋاتقان «چېكىت دېۋ» غا باغلانغان 271 ساختا ھېساباتنى توستى. مىڭلىغان ھېساباتلار تاقالغان بولسىمۇ ، ھۇجۇم باشقا ساختا ھېساباتلار بىلەن داۋاملاشماقتا. ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكى «Xperts» ۋە «Dave Kirite» دەپ ئاتىلىدىغان يېڭى شىركەتلەرنى قۇرۇپ ، «Dot Dev» نىڭ پائالىيىتى چەكلەنگەندىن كېيىن ئىجتىمائىي تاراتقۇلارغا ھۇجۇم قىلىشنى داۋاملاشتۇردى.
2020-10-06
مەنبە : yenisafak
