مەنبە : Euronews / Mepa News
سەيشەنبە، 2021-يىلى 3-ئاينىڭ 23-كۈنى
ياۋروپا بىرلەشمىسى، ئامېرىكا ۋە كانادادىن كېيىن ، ئەنگىلىيە خىتاينىڭ شەرقىي تۈركىستاندىكى ئۇيغۇرلارغا قىلغان بېسىمى ۋە كىشىلىك ھوقۇق دەپسەندىچىلىكى ئۈچۈن 4 خىتاي ئەمەلدارى ۋە بىر تەشكىلاتنى جازالاشنى قارار قىلدى.
ئەنگىلىيە تاشقى ئىشلار مىنىستىرى دومىنىك رائاب ئاۋام پالاتاسىدىكى باياناتىدا ، خىتاينىڭ ئۇيغۇرلارغا قىلغان بېسىمى ۋە دەپسەندىچىلىكىنى «ئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشىدىن بۇيانقى ئەڭ چوڭ كىشىلىك ھوقۇق كرىزىسى» دەپ تەسۋىرلىدى.
شەرقىي تۈركىستان ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىدا تۇغماسلىق ، كەڭ كۆلەمدە تۇتۇپ تۇرۇش ، نازارەت قىلىش ۋە قىيناش قاتارلىق كىشىلىك ھوقۇققا دەخلى-تەرۇز قىلىش ئىسپاتىغا سەل قاراشقا بولمايدىغانلىقىنى بايان قىلغان راب ، بۇ ئىسپاتنىڭ سۈنئىي ھەمراھ رەسىمى ، ھايات قالغانلارنىڭ بايانلىرى ، رەسمىي ھۆججەتلەر ، خىتايدىن ئاشكارىلانغان ئۇچۇرلار ئىكەنلىكىنى ئېيتتى. ھۆكۈمەت ، كىشىلىك ھوقۇقنى كۆزىتىش تەشكىلاتىنىڭ ئېيتىشىچە ، ئۇ بۇ تەشكىلات ۋە خەلقئارا كەچۈرۈم تەشكىلاتى قاتارلىق ئىشەنچلىك ئوچۇق مەنبەلىك دوكلات ۋە ئەنگىلىيە دىپلوماتلىرىنىڭ رايونغا قىلغان زىيارىتىدىن تەركىب تاپقان.
راب مۇنداق دەپ كۆرسەتتى: DNA توپلاش ، يۈز تونۇش يۇمشاق دېتالى ۋە ساقچى ھېسابلاش ئۇسۇلى قاتارلىق نۇرغۇن ئۇسۇللارنى قوللىنىش ئارقىلىق ، پۈتۈن ئۇيغۇر ئاھالىلىرى نازارەت ئاستىغا ئېلىندى ، ئاياللار مەجبۇرىي تۇغۇت چەكلىگەن ، بالىلار ئائىلىسىدىن مەجبۇرىي ئايرىۋەتكەن.
جازا بېرىلگەن كىشى ۋە ئورگاننىڭ ئىسمى ئېلان قىلىندى
خەلقئارالىق شېرىكلەر بىلەن ھەمكارلىشىش ئارقىلىق جاۋابكارلىقنى سۈرۈشتۈرۈش ئۈچۈن قاراتمىلىقى بولغان جازا يۈرگۈزگەنلىكىنى جاكارلىغان راباب ۋە بۇ ئارقا كۆرۈنۈشتە ، ئۇلار خىتاينىڭ 4 يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچىسى ۋە شىنجاڭ ئىشلەپچىقىرىش ۋە قۇرۇلۇش بىرلەشمىسى ئاممىۋى بىخەتەرلىك ئىدارىسى جۇ خەيلۇن، شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىنىڭ سىياسىي ۋە قانۇن ئىشلىرى كومىتېتىنىڭ كاتىپى ، ۋاڭ جۈنجېڭ ، ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق پارتىيە كومىتېتىنىڭ مۇئاۋىن باش كاتىپى ۋە شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىنىڭ سىياسىي ۋە قانۇن ئىشلىرى كومىتېتىنىڭ سابىق كاتىپى ، ۋاڭ مىڭشەننىڭ كاتىپى ؛ شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىنىڭ سىياسىي ۋە قانۇن ئىشلىرى كومىتېتى ۋە جامائەت خەۋپسىزلىك بۆلۈمىنىڭ سابىق مۇدىرى ، شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق ھۆكۈمەت رەئىسى چېن مىڭگۇ ، دۆلەت بىخەتەرلىك بۆلۈمىنىڭ مۇئاۋىن باشلىقى ۋە مۇدىرى چېن مىڭگۇ جازالاشنى قارار قىلدى.
بەزى دۆلەتلەر خىتاينىڭ ئۇيغۇرلارغا قارشى ئىرقىي قىرغىنچىلىق قىلىۋاتقانلىقىنى ئوتتۇرىغا قويدى
كىشىلىك ھوقۇق پائالىيەتچىلىرى ۋە ب د ت نىڭ دوكلاتىدا خىتاينىڭ غەربىدىكى شىنجاڭدىكى لاگېرلاردىكى كەم دېگەندە بىر مىليون ئۇيغۇرنىڭ مەجبۇرىي ئەمگەك ، قىيناش ۋە تۇغماسلىق ھەرىكىتىگە ئۇچرىغانلىقى قايتا تەكىتلەندى.
ئامېرىكا ۋە كانادا خىتاينىڭ ئۇيغۇرلارغا قارشى ئىرقىي قىرغىنچىلىق قىلغانلىقىنى ئوتتۇرىغا قويدى. گوللاندىيە پارلامېنتى يېقىندا يەنە خىتاينىڭ ئۇيغۇرلارنىڭ ھۇجۇمىنى ئىرقىي قىرغىنچىلىق دەپ تەسۋىرلىدى.
