مەنبە: Türkçe DW / Mepa News
2021-يىل 5-ئاينىڭ 4-كۈنى، سەيشەنبە،
ئامېرىكا دۆلەت ئىشلىرى كاتىپى ئانتونىي بىللىنكېن بارغانسىرى «باستۇرۇش» ۋە «تاجاۋۇزچىلىق» پوزىتسىيىسىدە بولۇۋاتقان خىتاينى تەنقىد قىلدى. بىللىنكېن ئامېرىكا CBS تېلېۋىزىيە قانىلىدا «60 مىنۇت» پروگراممىسىدا ئامېرىكا بىلەن خىتاي ئوتتۇرىسىدىكى جىددىيلىك توغرىسىدىكى سوئاللارغا جاۋاب بەردى. بىللىنكېن مۇنداق دېدى: «بىر قانچە يىلدىن بۇيان ، بىز خىتاينىڭ دۆلەت ئىچىدە باستۇرۇش پوزىتسىيىسى ۋە چەتئەللەردە تاجاۋۇزچىلىق پوزىتسىيىسىدە تۇرغانلىقىغا شاھىت بولدۇق».
ھەربىي توقۇنۇش مۇمكىن ئەمەس
مىنىستىر بىللىنكېن يەنە ئامېرىكا بىلەن خىتاي ئوتتۇرىسىدىكى جىددىيلىكنىڭ كۈچىيىشىگە قارىماي ، ھەربىي توقۇنۇشقا ئايلىنىپ قېلىشنىڭ مۇمكىن ئەمەسلىكىنى ئېيتتى. بۇ جىددىيلىكنىڭ ھەربىي توقۇنۇش يۆنىلىشىگە قاراپ مېڭىۋاتقانلىقى سورالغاندا ، بىللىنكېن مۇنداق دەپ جاۋاب بەردى: «مېنىڭچە بۇ نۇقتىغا كېلىش ، ھەتتا بۇ يۆنىلىشكە قاراپ مېڭىش خىتاي ۋە ئامېرىكىنىڭ مەنپەئەتىگە زىت».
بىللىنكېننىڭ بۇ سۆزى ئامېرىكا پرېزىدېنتى جو بايدىننىڭ ئالدىنقى ھەپتە پارلامېنتتىكى تۇنجى سۆزىدە ئۆزىنىڭ خىتاي بىلەن توقۇنۇش ئىزدىمەيدىغانلىقىنى ، ئەمما 21-ئەسىردىكى ھۆكۈمرانلىق ئورنى بىلەن خىتاي بىلەن «رىقابەتنى قارشى ئالىدىغانلىقى» نى ئوتتۇرىغا قويغاندىن كېيىن ئوتتۇرىغا قويۇلغان.
ۋاشىنگىتوننىڭ بېيجىڭنىڭ كىشىلىك ھوقۇقنى تەنقىد قىلىشى كۈنسېرى كۈچىيىۋاتقان ئىككى دۆلەت ئوتتۇرىسىدىكى زىددىيەتنىڭ كۈچىيىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. ئامېرىكا خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ شەرقىي تۈركىستاندىكى مۇسۇلمان ئۇيغۇرلار ۋە ئاز سانلىقلىرىغا تۇتقان پوزىتسىيىسىنى قاتتىق تەنقىد قىلدى. ئامېرىكا دۆلەت ئىشلىرى مەھكىمىسىنىڭ تەيۋەن بىلەن بولغان ئالاقىنى چوڭقۇرلاشتۇرۇشنى پىلانلىغان يېڭى بەلگىلىمىسىمۇ بېيجىڭ بىلەن جىددىيلىك پەيدا قىلغان مەسىلىلەرنىڭ بىرى. خىتاي تەيۋەننىڭ مۇستەقىللىقىنى قوبۇل قىلمايدۇ ۋە ئۇنى ئۆزىنىڭ زېمىنى دەپ قارايدۇ. تەيۋەننىڭ خەلقئارادىكى ئەڭ مۇھىم ئىتتىپاقداشلىرىنىڭ بىرى ئامېرىكا.
گەرچە ۋاشىنگىتون بېيجىڭ بىلەن بولغان مۇناسىۋەتتە كىشىلىك ھوقۇققا ئەھمىيەت بەرگەن بولسىمۇ ، ئەمما بايدىن ھۆكۈمىتىنىڭ سابىق پرېزىدېنت دونالد ترامپ دەۋرىدە خىتاي بىلەن بولغان سودا چەكلىمىسى مەسىلىسىدە نېمىلەرنى قىلىدىغانلىقى تېخى ئېنىق ئەمەس.
