مەنبە: Mepa News / BBC Türkçe
2021-يىل 4-ئاينىڭ 21-كۈنى، چارشەنبە،
ئەنگىلىيە بالىلار كومىتېتىنىڭ سابىق ئەزاسى ئاننى لوڭفىلىد TikTok ئۈستىدىن ئەرز سۇندى. دەۋادا TikTok نىڭ «يېتەرلىك ئاگاھلاندۇرۇش بەرمەي» ئەپ ئارقىلىق بالىلارنىڭ تېلېفون نومۇرى ، سىن ، ئورۇن ۋە بىئولوگىيەلىك ئۇچۇر قاتارلىق ئۇچۇرلارنى توپلايدىغانلىقى ئوتتۇرىغا قويۇلغان.
TikTok نىڭ بۇ ئۇچۇرلارنى توپلىغاندا يېتەرلىك دەرىجىدە قانۇندا بەلگىلەنگەن ئىجازەتلەرگە ئېرىشەلمەيدىغانلىقى، ئاتا-ئانىلار ۋە بالىلارغا بۇ ئۇچۇرلارنى قانداق ئىشلىتىش ھەققىدە ئۇچۇر بەرمەيدىغانلىقى ئوتتۇرىغا قويۇلغان.
ئەگەر TikTok ئەنگىلىيە ۋە ياۋروپا بىرلەشمىسىدىكى video ئورتاقلىشىش ئىلتىماسىنى ئىشلىتىپ مىليونلىغان بالىلارغا ۋاكالىتەن سۇنۇلغان دەۋادا گۇناھكار دەپ قارالسا ، تەسىرگە ئۇچرىغان ھەر بىر بالىغا ۋاكالىتەن شىركەتتىن تۆلەم تەلەپ قىلسا بولىدۇ.
TikTok: بۇ ئەيىبلەشنىڭ ئاساسى يوق
TikTok بولسا بۇ ئەيىبلەشنىڭ «ئاساسسىز» لىقىنى ئوتتۇرىغا قويدى ۋە ئۆزلىرىنىڭ ئەدلىيە ئورگىنى ئالدىدا ئۇنىڭغا قارشى كۈرەش قىلىدىغانلىقىنى بايان قىلدى.
TikTok بۇ ئەيىبلەشكە قارىتا بايانات ئېلان قىلىپ مۇنداق دېدى: «مەخپىيەتلىك ۋە بىخەتەرلىك TikTok نىڭ ئەڭ مۇھىم ئىشى ، بىز بارلىق ئابونتلىرىمىزنى ، بولۇپمۇ ياش ئابونتلارنى قوغداش ئۈچۈن بۇ يۆنىلىشتىكى سىياسەت ، جەريان ۋە تېخنىكىمىزنى كۈچەيتتۇق».
سىن ھەمبەھىرلەش دېتالى TikTok نىڭ دۇنيا مىقياسىدا 800 مىليوندىن ئارتۇق ئابونت بار. بۇ دېتالنىڭ باش شىركىتى ByteDance بۇلتۇر 37 مىليارد دوللار پايدا ئېلان قىلغان بولۇپ ، ئاساسلىقى ئېلان كىرىمىنى ئاساس قىلغان.
«پەردە ئارقىسىدا ناچار غەرەز بار».
2018-يىلى 5-ئاينىڭ 25-كۈنىدىن باشلاپ Longfield بۇ ئەپنى ئىشلىتىپ كېلىۋاتقان بالىلارغا ۋاكالىتەن ئەرز سۇنغان بولۇپ ، ئۇ BBC نىڭ مەخسۇس TikTok نى ئاساس قىلغان زىيارىتىدە بۇ دېتالنىڭ «ھەددىدىن زىيادە» سانلىق مەلۇمات توپلاش سىياسىتى بارلىقىنى ئېيتتى.
ئۇ يەنە «TikTok ناھايىتى كەڭ تارقالغان ئىجتىمائىي ئالاقە سۇپىسى بولۇپ، ئۇ يەنە بالىلارنىڭ بۇ قىيىن بىر يىلدا دوستلىرى بىلەن ئالاقىلىشىشىغا ياردەم بېرىدۇ. يەنە بىر تەرەپتىن ، قىزىقارلىق ناخشا ياكى ئۇسۇللارنىڭ پەردە ئارقىسىدا تېخىمۇ يامان غەرەز بار». دېدى
بۇ دېلوغا مەسلىھەت بەرگەن ئادۋوكاتلىق ئورنى سكوت ۋە سكوت توم سۇتۋېل مۇنداق دېدى: TikTok نىڭ ئۇچۇر توپلاش جەريانى «ئەنگىلىيە ۋە ياۋروپا ئىتتىپاقىنىڭ سانلىق مەلۇمات قوغداش قانۇنىغا ئېغىر دەرىجىدە زىت».
“TikTok ۋە ByteDance نىڭ ئېلان كىرىمى ئۇلار ئىشلەتكۈچىلەردىن توپلىغان شەخسىي سانلىق مەلۇماتلارنى ئاساس قىلىدۇ. بۇ بالىلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. ئۇلارنىڭ قانۇنىي مەجبۇرىيەت ۋە بالىلارنى قوغداشتىكى ئەخلاقىي مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلماي تۇرۇپ ، بۇ ئۇچۇرلاردىن پايدا ئېلىشى قوبۇل قىلىنمايدۇ”.
TikTok ئىلگىرى مۇشۇنىڭغا ئوخشاش ئەيىبلەش بىلەن سوتلانغان
2019-يىلى ، ئامېرىكا فېدېراتسىيە سودا كومىتېتى بالىلارنىڭ سانلىق مەلۇماتلىرىنى يىغىش جەريانى ئۈچۈن بۇ شىركەتكە 5 مىليون 700 مىڭ دوللار جەرىمانە قويغان.
TikTok كورىيە ۋە ئەنگىلىيەدە ئوخشاش ئەيىبلەش بىلەن ئەيىبلەنگەن
ئەنگىلىيە تاراتقۇلارنى كونترول قىلىش ئورگىنى Ofcom نىڭ ئېيتىشىچە ، TikTok نىڭ 13 ياشتىن تۆۋەن بالىلارنىڭ ئىشلىتىشىگە رۇخسەت قىلىنمايدىكەن ، ئەنگىلىيەدە 8-12 ياشقىچە بولغان بالىلارنىڭ% 44 ى ئىشلىتىلىدىكەن. بالىلار يېشىنى باشقىچە دوكلات قىلىش ئارقىلىق ئىلتىماسقا كىرەلەيدۇ.
BBC تەرىپىدىن 2019-يىلى ئېلىپ بېرىلغان بىر تەتقىقاتتا كۆرسىتىلىشىچە ، TikTok دىكى بالىلار ھەقىقىي پۇلغا TikTok چولپانلىرىدىن نەرسە-كېرەك سېتىۋېلىش بېسىمىغا دۇچ كەلگەن.
بۇنىڭ بەدىلىگە چولپانلار بالىلارغا تېلېفون نومۇرى بېرىش ياكى شەخسىي ئۇچۇر ئەۋەتىش توغرىسىدا ۋەدە بەردى.
BBC خەۋەرلىرىدىن كېيىن ، پۇل ئەۋەتىش ئىقتىدارى چوڭلار بىلەنلا چەكلىنىپ قالدى.