مەنبە: Mepa News
2021-يىلى 6- ئاينىڭ 30- كۈنى،چارشەنبە
ھازىرغا قەدەر دۇنيادىكى ئەڭ چوڭ توك ئىستېمالچىسى بولغان خىتاينىڭ تارىخىدىكى ئەڭ چوڭ ئېنېرگىيە كرىزىسىنى باشتىن كەچۈرۈۋاتقانلىقى ئوتتۇرىغا قويۇلغان.
دۇنيادىكى ئەڭ چوڭ دېھقانچىلىق ۋە سانائەت ئىشلەپچىقارغۇچى خىتاي تېز سۈرئەتتە ئېشىۋاتقان توك ئېھتىياجىنى قاندۇرۇش ئۈچۈن ، ھەر يىلى توك ئىشلەپچىقىرىش مىقدارىنى ئاشۇرۇشى كېرەك.
توك سەرپىياتى جەھەتتە دۇنيا باشلامچىسى
2020-يىلى ، خىتاينىڭ توك سەرپىياتى 7 تىرىليون 500 مىليارد كىلوۋات سائەت ئىدى. خىتاينىڭ توك ئىشلىتىش مىقدارى دۇنيا بويىچە بىرىنچى ئورۇندا تۇرىدىغان خىتاينىڭ ئەڭ يېقىن رىقابەتچىسى بولغان ئامېرىكىنىڭ توك سەرپىياتى ئوخشاش بىر يىلدا 3 تىرىليون 800 مىليارد كىلوۋات سائەتكە يەتتى ، بۇ ساننىڭ يېرىمى ئەتراپىدا.
ئېلېكتر ئېنېرگىيىسىگە بولغان ئېھتىياج تېز سۈرئەتتە ئېشىۋاتقان بولسىمۇ ، تاجىسىمان ۋىرۇسنىڭ تارقىلىشى سەۋەبىدىن خىتاي ئىقتىسادىنىڭ 2020-يىلى تەرەققىي قىلالماسلىقىمۇ ئېلېكتر ساھەسىگە مەبلەغ سېلىشنى ئاساسەن توختاتتى. 2020-يىلىنىڭ بېشىدىن باشلاپ ، خىتاينىڭ توك تارقىتىش ئىقتىدارى ئاشمىدى.
2021-يىلى خىتايدىكى قۇرغاقچىلىق يەنە سۇ ئېلېكتر ئىستانسىسىدىن ئىشلەپچىقىرىلغان توك مىقدارىنىڭ تۆۋەنلىشىنى كەلتۈرۈپ چىقاردى ، بۇ ئېلېكتر ئېنېرگىيىسى دۆلەتنىڭ توك ئېھتىياجىنى قاندۇرۇشتا ئىنتايىن مۇھىم ئورۇنغا ئىگە. يازنىڭ يۇقىرى تېمپېراتۇرىسى رېكورتى كەلتۈرۈپ چىقارغان توك سەرپىياتىغا بولغان ئېھتىياجنىڭ ھەيران قالارلىق دەرىجىدە ئېشىشى بۇنىڭغا خىتاي زور ئېنېرگىيە كرىزىسىغا پېتىپ قالدى.
ھەر بىر ئائىلىگە توك چەكلىك
خىتاينىڭ ئېكسپورتىنىڭ كۆپ قىسمىنى تەشكىل قىلىدىغان سانائەت ئىشلەپچىقىرىشىنىڭ بۇ كرىزىسنىڭ بۇزۇلۇشىنى خالىمايدىغان دۆلەت ھۆكۈمىتى ئۆيلەرگە تەمىنلەنگەن توكتا نورما ئىشلىتىشكە باشلىدى.
گەرچە بۇ كۈندىلىك قوللىنىلىدىغان نورمىنىڭ چەكلىمىسى رايونلارغا قاراپ پەرقلىق بولسىمۇ ، ئەمما پۈتۈن مەملىكەتتىكى كۈندىلىك توك نورمىسىنى تولدۇرىدىغان ئۆينىڭ توكى ئۈزۈلۈپ ، ئەتىسىگىچە تەمىنلەنمەيدۇ.
خاتىرىلەنگەن ئىسسىققا قارىماي ھاۋا تەڭشىگۈچنى ئىشلەتمەسلىك تەلەپ قىلىندى
بىر تەرەپتىن ، تېمپېراتۇرا رېكورتى ياراتقان بولسىمۇ ، ئامما بۇ يىل يازدا ھاۋا تەڭشىگۈچ ئىشلەتمەسلىكنى تەلەپ قىلدى.
بۇ تەدبىرلەرنىڭ قانچىلىك ئۈنۈملۈك بولىدىغانلىقى تېخى ئېنىق ئەمەس. ئائىلىلەرنىڭ خىتايدىكى توك ئىستېمالىدىكى نىسبىتى بىر قەدەر چەكلىك. سانائەت ئەسلىھەلىرى توك ئىشلىتىشنىڭ كۆپ قىسمىنى تەشكىل قىلىدۇ. بۇ سەۋەبتىن ، گەرچە خىتاي ھۆكۈمىتى ئۆيلەرنىڭ توك قىزىل رەقىمىنى ئازايتىش ئارقىلىق توك قىزىل رەقىمىنى تولۇقلاشقا ئۇرۇنغان بولسىمۇ ، ئەمما سانائەت ئەسلىھەلىرىدە توك ئۈزۈلۈپ ، ئىشلەپچىقىرىش ئۈزۈلۈپ قالغانلىقى خەۋەر قىلىندى.
ئىشلەپچىقىرىشنىڭ بۇ تۆۋەنلىشى دۇنيا مىقياسىدا مەھسۇلاتلارنىڭ باھاسىنى ئۆستۈرۈشى مۇمكىن ، چۈنكى خىتاي مەھسۇلاتلىرى دۇنيانىڭ يېنىك سانائەت مەھسۇلاتلىرىغا بولغان ئېھتىياجىنىڭ مۇھىم بىر قىسمىنى قاندۇرىدۇ.
ئەڭ چوڭ كاربون يېقىلغۇسى ئىستېمالچىسى
خىتاي مۇھىتنى بۇلغايدىغانلىقى بايان قىلىنغان كاربون يېقىلغۇسىنى ئەڭ كۆپ ئىستېمال قىلغۇچى بولۇش سۈپىتى بىلەن كىشىلەرنىڭ دىققىتىنى قوزغىدى. مەلۇمكى ، خىتايدىكى كاربون يېقىلغۇ سەرپىياتى ئاساسلىقى ئېلېكتر ئېنېرگىيىسى بىلەن مۇناسىۋەتلىك.
مۇھىتنى ئەڭ بۇلغايدىغان دۆلەت دېگەن تەنقىدكە قارىتا ، دۆلەت ھۆكۈمىتى يېقىندا قايتا ھاسىل بولىدىغان ئېنېرگىيە مەنبەسىگە ئۆتۈش توغرىسىدا بايانات ئېلان قىلدى ۋە «ئېنېرگىيە 2060» تۈرىنى ئېلان قىلدى ، بۇ پىلان خىتاينىڭ كۆپ قىسىم توك ئىشلەپچىقىرىشىنى تەمىنلەشنى مەقسەت قىلىدۇ 2060-يىلغىچە قايتا ھاسىل بولىدىغان ئېنېرگىيە. بۇ تۈرگە ئاساسەن ، خىتايدا ھەر يىلى كاربون يېقىلغۇسىدىن ئىشلەپچىقىرىلىدىغان توك مىقدارى ئازىيىشى كېرەك. ئەمما خىتاي زور ئېنېرگىيە قىزىل رەقىمى كرىزىسىغا يولۇققاندا ، تۆۋەن باھادا يېتەرلىك توك ئىشلەپچىقىرالايدىغان كاربون يېقىلغۇسىغا تايىنىپ توك ئىشلەپچىقىرىشنىڭ ئازىيىدىغانلىقى مۆلچەرلەنمەيدۇ.